XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa
Testuingurua
Hegoaldetik gaztelania mende askoz euskararekin elkarbizitzen ari da; albokotasun geografiko horretaz gainera, penintsula-iparreko hizkera erromanikoek dependentzi fonetikoak dituzte, batez ere, mendialdeko ibarretan, zeinetan euskaldungoarekin harremanak baitzeuden.
Merino Urrutia-k Errioxa Garaiko ibar zenbaiten euskal lexiko eta toponimi hondarrak nabarmendu ditu.
Birkonkistaldiko euskaldunak beste lurretara jaistean gaztelanian euskal geruzazko transparentzi fonetikoak utzi zituen. Mende batzuk geroago (bereziki XVI mendea ezkeroz) gaztelaniak
Gaztelaniatze prozedura horrek, tamalez, bere bidea aurrera darama, gure hizkuntza nazionalak etxean jasaten duen status diglosikoagatik.
Euskaran nabarmengarria gertatzen da bere bokale eta kontsonante soiltasuna (
Baita aipagarria da talde kontsonantikoek (
Bestalde, gure aurretonika eta atzetonika batzuen erorketak erromantzeen eragina isladatzen du (latin arruntean emandako kasu zehatzak kendurik, noski).
Erorketa horiek euskaran kanpotiko eraginagatik ematen dira, euskarak ez baitu doinu intentsitaterik, erromantzeen neurrian, normalean behintzat, Gainera, mailebu latino batzuek jatorrizko bokaleak ukigabe gordetzen dituzte
Baita aipagarria da azken bokaleen iraupena, txikidurazko sufijo edo atzizkietan (-ulu, -elu, -ila etab.), batez ere, ekialdeko euskalkietan.
Azken bokalearen erorketa, maiz, a artikuluaren interpretapen oker baten ondorio daiteke, hegoaldeko euskalkietan, bereziki, gertatzen denez (hots, AN., B., G. euskalkietan); adibidez,
Elemendu horien erorketek, bai hitz barnean, bai hitz amaieran, inkorporapen beranta adierazten dute, dudarik gabe
Bukaerako hitzaren izaerari dagokionez euskaratutako mailebuek gaztelaniaren tankera trabatuaz parte hartzen dute, eta euskara LS, RS, NT soluzioetatik bereizten da hau da, gaskoineran, probentzalean eta frantzesean normalak diren joeretatik.
Hau guztia gure